- تاریخ انتشار: 1401/03/09
- زمان مطالعه: 11دقیقه
به خاطر تهدید کووید 19 و سویه‌های آن صحبت‌های زیادی حول موضوع ماسک و واکسیناسیون می‌شود. این در حالی است که کشورهای مختلف رویه‌های مختلفی را برای اعمال قانون ماسک زدن و واکسیناسیون اجباری طی می‌کنند. اگر بخواهیم به صورت مشترک بررسی کنیم، در اکثر کشورهای دنیا در محل کار و یا مدرسه و دانشگاه اجبار استفاده از ماسک و/یا واکسیناسیون اعمال می‌شود. به همین جهت به پرسشنامه های ماسک و واکسیناسیون نیاز داریم که در این مقاله قصد داریم به آن بپردازیم.
به علت عقیده‌های بسیار متفاوت راجع به الزام ماسک زدن و واکسیناسیون، باید در مورد طراحی پرسشنامه برای کارمندان، دانش‌آموزان، دانشجویان و والدین بسیار محتاطانه عمل کنید. به علاوه سوالات پیرامون وضعیت واکسیناسیون کووید 19 و یا قصد یک فرد برای واکسیناسیون می‌تواند بسیار بحث برانگیز باشد. پرسیدن این سوالات ممکن است باز خورد منفی جواب دهنده، و یا تعداد کم شرکت کنندگان پرسشنامه را به دنبال داشته باشد. به همین جهت در ادامه تعدادی از ملاحظات طراحی این گونه پرسشنامه ها را بررسی می‌کنیم.
تاکید بر اهمیت پرسشنامه
معمولا هدف انجام یک پژوهش و یا منفعت‌های پاسخ دادن به پرسشنامه به فرد پاسخگر گفته نمی‌شود. برای افزایش میزان مشارکت و همین طور پاسخ‌های صادقانه حتما دلایل طرح پرسشنامه خود و اهمیت پر کردن آن را در پرسشنامه ذکر کنید. برای مثال به آن‌ها بگویید که جواب‌های شما چگونه سیاست‌های پیرامون الزام ماسک زدن و واکسیناسیون را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
از پرسشنامه‌های ناشناس آنلاین استفاده کنید
به علت اختلاف نظرهای زیاد حول موضوع ماسک و واکسیناسیون شما به پرسشنامه‌ای آنلاین و ناشناس نیاز دارید. این گونه پرسشنامه‌ها احساس امنیت را به پاسخگر القا می‌کند، که در نتیجه افکار و احساسات صادقانه خود را در پرسشنامه ذکر می‌کنند. مثلا از پرسیدن سوالاتی مانند: نام ( در گروه های کوچک)، ایمیل، تاریخ تولد و... پرهیز نمایید.
سوالات اختیاری بپرسید
به خاطر به وجود نیامدن مشکل حقوقی و افزایش میزان پاسخ‌دهی، شرکت در پرسشنامه را اختیاری کنید. همچنین اطمینان حاصل کنید که هر سوال نیز اختیاری است. از این طریق شما قادر خواهید بود اطلاعات مورد نیاز خود را از پرسشنامه استخراج کنید. همچنین به پاسخگر خود آزادی عمل پاسخ ندادن به بعضی از سوالات را نیز داده‌اید.
از سوالات هدایت گر بپرهیزید
پرسش سوالات هدایت‌گر خواه به صورت عمدی و یا غیر عمدی موجب می‌شود که شرکت‌کننده متقاعد شود که یک شیوه درست است و دیگری نادرست. مثلا در مثال زیر شرکت کننده فکر می‌کند که استفاده از ماسک موجب افزایش میزان مصونیت می‌شود.
• پرسش هدایت گر: چه میزان احساس امنیت می‌کنید وقتی سایرین از ماسک استفاده می‌کنند؟
• پرسش غیر هدایت‌گر: وقتی دیگران از ماسک استفاده می‌کنند، احساس امنیت می‌کنید؟
درک تاثیر اجتماع بر فرد
افکار ما نسبت به این که دیگران نسبت به ما چه فکری می‌کنند خود آگاهی ما را تشکیل می‌دهد. این بدین معنی است که ما معمولا کارها و حرف‌های خود را به گونه‌ای نمایان می‌کنیم که مطلوب دیگران است. که حتی ممکن است بیانات ما دقیق و یا زیاد مورد پسند خودمان نباشد. مثلا اگر شخصی بپندارد که سایر همکاران وی در شرکتی از واکسیناسیون حمایت می‌کنند و همگی واکسیناسیون شده‌اند، ممکن است خودش نیز اذعان نماید که واکسیناسیون شده است. در صورتی که در واقعیت بدین شکل نیست. حتی این مورد برای همکاران آن شخص نیز صادق است. یکی از راه‌های پی بردن به حقیقت در چنین مواردی پرسش سوالات راستی آزمایی ( تغییر جزئی سوال و پاسخ‌ها) است. که اگر پاسخ ها بسیار با هم متفاوت باشند، بدین معناست که فرد پاسخ صادقانه نداده است.
از سوالات بله/خیر بپرهیزید
به عنوان مثال اگر از شرکت کننده بپرسید: " در صورت الزام، آیا مایلید واکسیناسیون شوید؟ " شما شرکت کننده را در تنگنا قرار داده‌اید و پاسخگر به جز پاسخ بله/خیر گزینه دیگری ندارد. از مثال های دیگر این نوع سوالات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
آیا می‌توانید در خانه کار کنید ( دور کاری) و واکسن نزنید؟
آیا می‌توانید به صورت هفتگی تست کرونا بدهید؟
مطمئن باشید که شرکت کننده گزینه‌های کافی برای پاسخ به سوالات شما دارد.
گرفتن مشاوره حقوقی
اگر قرار است که به صورت مستقیم از شرکت کننده بپرسید که آیا واکسن زده است یا نه بهتر است در این مورد مشاوره حقوقی بگیرید چرا که پرسیدن و جمع آوری اطلاعات پزشکی ممکن است از لحاظ قانونی مشکلاتی را در پی داشته باشد. به همین جهت مشاوره با یک وکیل را در نظر بگیرید.
نتیجه گیری
الزام استفاده از ماسک و واکسیناسیون یکی از موضوع های داغ در کشور و دنیا است. به همین جهت کار فرماها و مدارس و دانشگاه ها باید انجام یک پرسشنامه حول این موضوع را در دستور کار خود قرار دهند. آن‌ها از این پرسشنامه‌ها برای پی بردن به تفکر غالب کارمندان، دانش آموزان و دانشجویان خود در مورد الزام استفاده از ماسک و واکسیناسیون استفاده می‌کنند تا سیاست‌های خود را در این حیطه ایجاد کنند.
