- تاریخ انتشار: ۱۴۰۰/۰۷/۱۷
- زمان مطالعه: ۱۴دقیقه
یکی از اولین مواردی که هنگام تنظیم پرسشنامه تصمیم می‌گیرید، نحوه طراحی و ارائه کلی پرسش‌ها و پاسخ‌های شما است. در این زمینه، شما باید فرمت نمایش پرسشنامه خود را انتخاب کنید. در اصل، این بدان معناست که می‌توانید کل پرسشنامه خود را در یک صفحه نشان دهید، که در دنیای پژوهش‌های آنلاین به آن طرح “اسکرول پرسشنامه” می‌گویند. می‌توانید پرسشنامه خود را در چندین صفحه نشان دهید، یعنی یک سوال در هر صفحه، که به آن طرح "پرسشنامه صفحه‌بندی" می‌گویند. همچنین می‌توانید از یک فرمت ترکیبی استفاده کنید که در آن سوالات گروه‌بندی می شود، و تعدادی سوال در یک صفحه قرار می گیرد که به آن طرح "گروه‌بندی پرسشنامه" می گویند. پرسشنامه آنلاین به راحتی امکان ایجاد هر یک از این طرحها را به شما می‌دهد. پس با توجه به نوع سوالات و مدت زمان پاسخگویی و شناخت مخاطبان خود می‌توانید طرح مناسب را انتخاب کنید (استفاده از این طرحها در تمام اکانتهای پرسشنامه آنلاین امکان‌پذیر است).
هرچند در ابتدا انتخاب طرح و قالب پرسشنامه یک تصمیم آسان به نظر می‌رسد، اما هنگام نگاه دقیق‌تر متوجه خواهیم شد این موضوع نیاز به بررسی بیشتری دارد. با توجه به در دسترس بودن ابزارهای فنی مختلف برای پاسخدهی به پرسشنامه‌های آنلاین، مانند رایانه‌های رومیزی، تبلت یا تلفن‌های هوشمند، ممکن است فرمت‌ها در یک دستگاه مناسب و در دستگاه دیگر نامناسب به نظر برسد. این امر به طراحی پرسشنامه پیچیدگی بیشتری می‌بخشد.
محققان سال‌هاست که بحث فرمت طراحی پرسشنامه را با بررسی معیارهای کلیدی مانند نرخ پرش، زمان تکمیل و نرخ آن و همچنین عدم پاسخگویی به سوالات، مورد آزمایش و ارزیابی قرار می‌دهند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که پرسشنامه‌های انجام شده بر روی رایانه‌های رومیزی با توجه به میزان تکمیل و نرخ پرش تفاوت چندانی در نوع انجام پیمایش و صفحه بندی طرحها ندارند. صرفاً گرایش به رد کردن برخی سوالات برای طرح "اسکرول پرسشنامه" مشاهده شد که می‌تواند دلایل متعددی مانند مشغولیت ذهنی، کسالت یا سایر مشکلات مرتبط با خستگی در حین پاسخگویی به پرسشنامه داشته باشد.
نکاتی در مورد قالب‌های مختلف طراحی پرسشنامه
نکته اساسی این است که هیچ استراتژی کلی برای انتخاب نوع پرسشنامه وجود ندارد. در نهایت، این موضوع به ویژگی‌های پرسشنامه با توجه به طول پرسشنامه از نظر زمان و تعداد سوالات، و همچنین تجهیزات فنی و قابلیت اتصال به اینترنت برمی‌گردد.
با این وجود، سناریوهایی را می توان ایجاد کرد که در آن قالب خاصی به دلیل شرایط بررسی زمینه‌ای مناسب‌تر از سایرین باشد. این امر به نکات زیر در مورد استفاده از قالب‌های مختلف طراحی پرسشنامه یا نظرسنجی منجر می‌شود:
• به طور کلی، اگر پرسشنامه شما از نظر مدت زمان لازم برای تکمیل و همچنین تعداد سوالات کم باشد، توصیه کلی، همیشه استفاده از یک طرح پیمایش خاص برای کوتاه نگه داشتن پرسشنامه، صرف نظر از دستگاه مورد استفاده برای پاسخدهی خواهد بود. طرح "پرسشنامه صفحه بندی" و همچنین طرح "گروه بندی پرسشنامه" سوالات را در چندین صفحه پخش می کند، و از پاسخ‌دهندگان می‌خواهد روی دکمه "بعدی" کلیک کنند، و همچنین صفحه‌های بعدی را ایجاد می‌کند، که باعث طولانی شدن پرسشنامه می‌شود. این امر تقریباً همیشه پاسخ دهندگان را خسته و علاقه آنها به پاسخگویی کاهش می‌دهد، و به طور بالقوه منجر به پاسخگویی کمتر مخاطبان می شود. پس زمانی که تعداد سوالات کم است طرح "اسکرول پرسشنامه" پیشنهاد می‌شود.
• طرح "پرسشنامه صفحه‌بندی" معمولاً تنها در صورتی منطقی به نظر می‌رسد که شما یک پرسشنامه طولانی داشته باشید که باید روی رایانه رومیزی یا لپ تاپ انجام شود، زیرا این دستگاه‌ها دارای صفحه نمایش بزرگتر هستند و همچنین حرکت مکان نما و کلیک سریعتر را امکان‌پذیر می‌کند. به این ترتیب، هنگام جابجایی از یک صفحه به صفحه‌ای دیگر، پرسشنامه‌ها می‌توانند به شیوه‌ای راحت‌تر تکمیل شوند.
• بدیهی است، طرح "صفحه بندی" نیز می تواند با طرح "گروه بندی" سوالات جایگزین شود که از ظرافت بیشتری برخوردار است، زیرا گروه های فرعی را زیر طبقه خاصی قرار می دهد تا پاسخ دهندگان ارتباط منطقی بین سوالات را تشخیص دهند.
• از آنجا که دستگاه های تبلت و تلفن های هوشمند دارای صفحه نمایش لمسی کوچکتری هستند، برای اجرای پرسشنامه های طولانی باید از طرح "گروه بندی پرسشنامه" استفاده کرد، زیرا تأثیرات منفی هر دو طرح "صفحه بندی" و "پیمایش" را به حداقل می رساند. در طرح "گروه بندی"، تعداد کلیک و بارگذاری صفحات جدید کمتر از طراحی "صفحه بندی" است ، همچنین بارگذاری اطلاعات کمتر نسبت به طرح "اسکرول" در این طرح مشهود است.
در مجموع، ما توصیه می کنیم از ایجاد پرسشنامه های طولانی با سوالات زیاد اجتناب کنید، زیرا این امر اغلب باعث کاهش میزان تکمیل و افزایش نرخ پرش به دلیل خستگی از پاسخدهی به سوالات پرسشنامه می شود. سعی کنید پرسشنامه های طولانی تر را با موضوع های فرعی به چند پرسشنامه کوتاه تر تقسیم کنید. به این ترتیب، شما اطمینان حاصل می کنید که میزان ربط پرسشنامه با مخاطبان هدف خود را افزایش داده اید و داده های ارزشمندتری را برای تجزیه و تحلیل به دست خواهید آورد.
در نهایت، همه چیز به این بستگی دارد که چقدر مخاطب هدف خود را می شناسید. هرچه بیشتر در مورد دستگاه های مورد استفاده و مدت زمان پاسخگویی به سوالات پرسشنامه اطلاعات بیشتری کسب کنید، بهتر می توانید طرح مناسبی برای پرسشنامه خود ایجاد کنید تا به بهترین نتایج برسید.
جدول زیر راهنمای کلی نحوه انتخاب فرمت ارائه پرسشنامه الکترونیکی با توجه به ابزار مورد استفاده و مدت زمان پاسخگویی به سوالات می‌باشد.
همچنین در لینک زیر می‌توانید روشهای نوشتن سوالات نظرسنجی را مشاهده کنید: